□ Konsultacje przed zajściem w ciążę |
Wydaje mi się, że w XXI wieku macierzyństwo powinno być świadomie planowane przez kobiety. Mogą one nie tylko świadomie planować
i regulować swoje macierzyństwo, ale także wspólnie i pod kontrolą lekarską przeprowadzić wszystkie niezbędne badania przed zajściem
w ciążę. Proponuję wszystkim pacjentkom konsultacje przed koncepcyjne, które mają na celu diagnostykę przed ciążową oraz przygotowanie organizmu kobiety na okres ciąży, tak by wyeliminować lub zmniejszyć ryzyko niektórych schorzeń niekorzystnie wpływających na przebieg ciąży lub porodu.
□Ultrasonografia położnicza (2D)
|
□Badania USG prenatalne
___ 11 - 14 tydzień, 18 - 23 tydzień oraz ok 30 tydzień |
□Diagnostyka wad genetycznych płodu
|
□Badania mikrobiologiczne
|
□Ultrasonografia położnicza (3D/4D) |
Cukrzyca jest to zespół zaburzeń metabolicznych objawiających się podwyższonym poziomem glukozy we krwi wywołany niedoborem insuliny (względnym lub bezwzględnym). Występujące w jego wyniku zaburzenia w gospodarce węglowodanowej, białkowej , tłuszczowej oraz wodno - elektrolitowej doprowadzają do przewlekłych powikłań tj. zmian naczyniowych, narządowych i w układzie nerwowym.
Odpowiednie prowadzenie ciężarnej chorej na cukrzycę przez diabetologa i położnika gwarantuje utrzymanie normoglikemii i spadek odsetka wad wrodzonych, śmiertelności okołoporodowej oraz zachorowalności noworodków do takiego poziomu, jak u kobiet niechorujących na cukrzycę.
Decyzja o zajściu w ciążę powinna być świadoma i podjęta dopiero po dokładnej analizie stanu zdrowia kobiety podjętej przez diabetologa
i ginekologa-położnika.
Zapłodnienie powinno mieć miejsce dopiero w momencie całkowitego wyrównania choroby, czyli w momencie uzyskania następujących parametrów:
poziom glukozy na czczo 60-100mg/dl
w 1 godzinę po posiłku <140mg/dl
w 2 godziny po posiłku <125mg/dl
Nie należy zapomnieć o suplementacji diety kwasem foliowym w dawce co najmniej 0,4mg/dobę przez okres 2-3 miesięcy poprzedzających ciążę.
Istotny wpływ na przebieg ciąży oraz na rozwój dziecka może mieć niewyrównany metabolizm matki chorej na cukrzycę.
Cukrzyca matki sprzyja rozwojowi wad układu sercowo-naczyniowego, układu nerwowego, ale także kostno-stawowo-mięśniowego, nerek, przewodu pokarmowego. Dochodzi do zaburzeń wzrastania płodu. Nadmierna masa płodu zwiększa ryzyko urazu okołoporodowego, może doprowadzić do dystocji barkowej czyli zablokowania dziecka w kanale rodnym w trakcie porodu.
Zwiększa się ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, zgonu wewnątrzmacicznego. U matki częściej pojawia się nadciśnienie tętnicze,
a także częściej ciąża rozwiązywana jest przez cięcie cesarskie. Ze względu na ciążę ryzyka ciężarna powinna odbywać badania ginekologiczne częściej, w I trymestrze co 3 tyg., w II co 2tyg., w III co tydzień. Poza tym ciężarna powinna zgłaszać się do diabetologa
i przestrzegać jego zaleceń.
na czczo >7,0 mmol/l (126 mg/dl)
po 2 godzinach w OGTT >11,1 mmol/l (200 mg/dl)
przygodna glikemia (200 mg/dl)
Cukrzyca ciążowa (ang. Gestational Diabetes Mellitus – GDM) to zaburzenie tolerancji glukozy, które pojawia się lub zostaje rozpoznane w czasie ciąży. Dotyczy ona 1-6% ciężarnych. Obecność cukrzycy oznacza wysokie stężenie glukozy we krwi matki, które jest niebezpieczne dla dziecka. Ciąża sprzyja rozwojowi cukrzycy, ponieważ hormony wydzielane w dużych ilościach przez łożysko mają działanie diabetogenne – „pro cukrzycowe”. Sprzyja jej również zwiększanie masy ciała matki. Cukrzyca ciążowa typowa pojawia się w drugim trymestrze ciąży
Czynniki ryzyka to wiek matki > 35 lat, nadwaga przed ciążą, BMI > 25, nietolerancja glukozy w wywiadzie, występowanie cukrzycy
u członków najbliższej rodziny, cukrzyca ciążowa w przeszłości, urodzenie dziecka z masą ciała powyżej 4000g.
Rozpoznanie cukrzycy ciążowej w II trymestrze wg WHO
Glikemia na czczo >125mg/dl czyli 6,9mmol/l
Po obciążeniu 75g glukozy po 2 h >140mg/dl czyli >7.8mmol/l
Przed testem przynajmniej przez 3 dni nie ograniczać spożycia węglowodanów. W trakcie badania należy siedzieć, nie wolno palić papierosów. Drugie pobranie krwi nastąpi po 2 h od wypicia 75g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody.
Leczenie
Dieta
Wysiłek fizyczny
Insulinoterapia
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca następujące badania diagnostyczne wykonywane u kobiety ciężarnych z cukrzycą:
8-13 tydzień ciąży – USG
18-20 tydzień ciąży – USG genetyczne
20-24 tydzień ciąży – echokardiografia płodu
Powyżej 28 tygodnia – ocena ruchów płodu przez ciężarną
28-30 tydzień ciąży – USG ( ocena płodu, ocena budowy, lokalizacji łożyska, ilości wód płodowych), KTG, biofizyczny profil płodu, ocena przepływów krwi w naczyniach płodu – Doppler.
32-36 tydzień ciąży – USG (ocena płodu, ocena przepływów krwi w naczyniach płodu – Doppler.
36-40 tydzień ciąży - ocena ruchów płodu, KTG, USG ( profil biofizyczny płodu, ocena przepływów krwi w naczyniach płodu – Doppler.
□ Niedoczynność tarczycy w ciąży |
Niedoczynność tarczycy w ciąży to dość częsty problem niepokojący przyszłą mamę i nakazujący opiekującym się nią lekarzom - ginekologowi i endokrynologowi wzmożoną czujność, albowiem niedoczynność tarczycy może skutkować zarówno zwiększeniem ryzyka powikłań ciążowych, jak i rzutować na stan zdrowia dziecka po porodzie, szczególnie jego rozwój intelektualny.
Rozpoznanie niedoczynności tarczycy opiera się na określeniu poziomu hormonu TSH. Standardowe ustalenia mówią o rozpoznaniu subklinicznej niedoczynności tarczycy gdy poziom TSH >4,0 mIU/l oraz nie towarzyszą temu objawy i spadek poziomu fT4. Jawna niedoczynność tarczycy pojawia się zazwyczaj wtedy, gdy TSH> 10 mIU/l. Zauważono, iż w pierwszym trymestrze ciąży wzrasta ilość powikłań położniczych, jeżeli poziom TSH przekracza wartości 2,5 mIU/l, w kolejnych trymestrach 3,0
Leczenie niedoczynności tarczycy w ciąży polega na podawaniu tyroksyny doustnie. Celem leczenia jest osiągnięcie rekomendowanego poziomu TSH - czyli poniżej 2,5 mIU/l w pierwszym trymestrze, do 3,0 w pozostałych.
U osób leczonych wcześniej z powodu niedoczynności tarczycy, po zajściu w ciążę zazwyczaj istnieje konieczność zwiększenia dawki leku. Przed zajściem w ciążę celowe jest osiągnięcie poziomu TSH poniżej 2,5.